Uitleg van termen
De spanten lopen van de nok tot aan de dakrand van een dak. Het onderste uiteinde wordt de spantvoet of spantkop genoemd. Het verschil tussen de twee termen zit in de constructie van het dak: er zijn spanten die eindigen op de buitenmuur (de basis), dan spreekt men van de spantvoet. Als het uiteinde van de dakspant buiten de buitenmuur van het gebouw uitsteekt, wordt dit een dakspant genoemd.
Redenen voor verschillend gevormde spanten
Als de dakspant buiten de buitenmuur uitsteekt, is deze zichtbaar. Dat heeft voordelen: het dak oogt wat luchtiger en eventueel kan er ook een luifel aan de spanten worden bevestigd. Maar het heeft ook een nadeel: als het regent, in ieder geval bij harde wind, kan regenwater de dakspanten bereiken. De vorm van de spantenkop speelt zowel qua uiterlijk als bescherming tegen regenwater een rol.
De spanten zijn recht gesneden
De eenvoudigste variant is de stomp gezaagde spantkop. Of er voor het dak wordt gekozen, is vooral een financiële kwestie. Het kost minder moeite om de spantenkop geen speciale vorm te geven, daarom zijn deze spanten goedkoper dan andere gevormde spanten. Er wordt echter gezegd dat een zojuist afgezaagde spantkop vatbaar is voor rot omdat de voorkant open is en eventueel water dat daar kan komen ook niet kan weglopen.
Spantkop met afschuining
De meeste huizen hebben spanten met schuine koppen. Ten eerste ziet het er mooier uit, ten tweede kan eventueel aanwezig vocht de helling niet zo goed doordringen als in een recht uitgesneden front en loopt het water er beter af. Dit laatste punt wordt echter als omstreden beschouwd. Om optische redenen loopt de kop van de dakspanten eigenlijk taps toe.
Versierd dakspant
In sommige gebieden was het gebruikelijk om de dakspanten met traditionele ornamenten te versieren. Dergelijke spantkoppen zijn bijvoorbeeld te vinden op houten huizen in berggebieden of op het platteland. Bij de decoratie gaat het puur om het uiterlijk, niet om het beter laten weglopen van het water.
