Geschiedenis van slijpen
De kunst van het smeden is ontstaan met de maakbaarheid van metalen door verhitting. Een mes voor oorlogs- en keukengebruik moest zo scherp mogelijk gemaakt worden. Terwijl in Europa vuursteen, granaat en schalie in het bijzonder werden erkend als ideale schuurmiddelen, werden in Japan en China natte maalmethoden ontwikkeld op rotsen van vulkanische oorsprong.
Beide processen zijn duizend keer verfijnd en zijn de belangrijkste manieren om messen te slijpen. Dit werd gevolgd door de uitvinding van schuurpapier in het midden van de 19e eeuw. Met de productiecapaciteit van schurende synthetische producten, vestigden aluminiumoxiden en siliciumcarbiden zich ook als kunstmatig vervaardigde schuurmiddelen. Metaal en keramiek worden in individuele gevallen gebruikt.
Soorten messen en bladvormen
Bij het begin van het slijpen moesten messen die vrijwel uitsluitend recht waren, worden geslepen. In de loop van de tijd zijn er steeds meer bijzondere sneden en soorten messen ontstaan. De messen van vandaag kunnen worden onderverdeeld in drie hoofdgroepen:
- Chef- en keukenmessen
- scheermes
- Hobby-, werp- en zakmessen
Behalve het scheermes zijn er voor alle messen verschillende lemmetvormen. Naast gladde messen die recht, gebogen of afgerond zijn, komen gekartelde messen en zaagbladen zoals vlees-, bot- en broodmessen veel voor.
De afschuining kan bestaan uit een eenvoudige afschuining van de metalen rand aan één of beide zijden, met een rechte achterzijde, het bladvlak, die aan één zijde een afschuining ontmoet, in het normale geval de afschuining. Bij zogenaamde dubbele afschuiningen wordt de slijphoek in twee delen onderbroken. De vlakke hoek vanaf het midden van het blad ervaart een steilere "kanteling" naar de rand van het blad. Bij gekartelde en zaagslijpingen worden regelmatige horizontale afschuiningsonderbrekingen of uitsparingen tussen de snijpunten van het blad geplaatst.
Hoe slijp je een mes
De originele slijptechnieken zijn geëvolueerd van gladde messen. Het slijpen op een wetsteen is de meest effectieve methode gebleken. Als het mes een onderbroken koers heeft, moeten de messen worden geslepen zonder wetsteen of speciaal geprepareerde schuurvormen.
Afhankelijk van de individuele vorm van het lemmet worden slijpstenen of staafvormig gereedschap gebruikt. Hiervoor zijn er deltavormige slijpstenen en slijpstaven van keramiek of metaal. De zogenaamde slijpstaaf van metaal, die een vijlachtige oppervlaktestructuur heeft, is een typisch "hol gereedschap". Het heeft echter maar een beperkt slijpvermogen.
Om een optimale slijping in staafvorm te bereiken, zijn diamantvijlen in verschillende maten en vormen de beste keuze. Als de messen voor het slijpen naar professionele slijpwinkels worden gestuurd, worden meestal speciale machines met diamant- of steen-slijpopzetstukken gebruikt. Op de vraag wie messen slijpt, moeten leveranciers die alleen slijpmachines met roterende schijven gebruiken, rekening houden met de slijplimiet van deze methode.
Fysische en chemische omstandigheden
Deskundigen en ervaren snijders zweren bij waterstenen van Japanse of Chinese oorsprong. Voorwaardelijk zijn kunstmatig geproduceerde water wetstenen even efficiënt. Een mes is het resultaat van individuele smeden, afgezien van machinaal "geperste" massaproducten. Elk blad krijgt een uniek profiel, zowel tijdens de fabricage als tijdens het gebruik.
Daarom behandelen professionals bij het handmatig slijpen van een mes het mes bijna als een individu. Daarnaast zijn er de initiële vereisten van het unieke lemmet, zoals het materiaal of de legering en de vorm en degelijkheid die gebruikt is bij het starten van het mes. Zowel soepel lopende messen als snijkanten onderbroken door uitsparingen kunnen hun optimale scherpte niet ontwikkelen als bij het slijpen volgens de instructies een gelijkmatige hoek strak wordt aangehouden.
Slijppotentieel en slijpfrees
Bij het “dagelijks” slijpen van een mes in een particulier huishouden wordt doorgaans slechts een verminderd potentieel voor scherpte bereikt. Het daadwerkelijke snijvermogen hangt in grote mate af van de basisslijping van het mes. Een basisslijpen wordt aanbevolen voor normaal gebruikte huishoudmessen, minstens één keer per jaar. Een scheermes moet twee tot vier keer per jaar worden geslepen als het scherp aanvoelt.
De onvermijdelijke vorming van een slijpsteen wordt door leken vaak genegeerd. Het heeft niet alleen invloed op de mate van kruidigheid, maar brengt ook metaalachtig "bloem" over naar het bestek, zoals voedsel. De braam moet na een maalproces worden verwijderd, zelfs bij "alledaags" slijpen, door middel van een geschikte nabewerking zoals honen.
Behoud de scherpte bij opslag en verzorging
Om ervoor te zorgen dat het slijpen van een mes op de lange termijn de moeite waard is, moet het lemmet zo min mogelijk worden belast. Het onbeschermd bewaren van het mes in een la met andere messen of keukengereedschap leidt er onvermijdelijk toe dat het mes in botsing komt met metaal en andere materialen. Elke aanraking "verwondt" de snede, als het samenkomt, wordt de puntige stalen rand letterlijk "geslagen".
Tips zoals een beschermhoes over mesbladen of een messenblok beschermen de snede. Bij magnetische bevestigingsstrips moet het mes altijd gecontroleerd worden vastgemaakt zonder contact met het lemmet. Werk bij het schoonmaken en verzorgen van het mes altijd in de richting van het lemmet.
tips en trucs
Als je zelf een messenblok maakt, zorg er dan voor dat het lemmet en de mespunt vrij kunnen zweven.
